Zmysły ciała

Zmysły Ciała

Ile tak naprawdę mamy zmysłów?

Tak skutecznie i bez wysiłku współdziałamy ze środowiskiem, że trudno nam pojąć skomplikowane procesy kryjące się za najprostszym wrażeniem zmysłowym.


     Wyobraż sobie, że jedziesz rowerem cichą wiejską drogą. Dzięki receptorom w nogach tak naciskasz pedały, że zachowujesz odpowiednią prędkość. Narządy równowagi umożliwiają ci utrzymanie pozycji pionowej, twoje nozdrza wyczuwają zapachy, oczami oglądasz rozległą panoramę, a uszami słyszysz delikatne ćwierkanie ptaków. Gdy jesteś spragniony, palcami wyposażonymi w receptory dotyku chwytasz butelkę z napojem. Twoje kubki smakowe oraz receptory gorąca i zimna wyczuwają smak płynu i jego temperaturę. Zakończenia nerwowe w skórze i w pokrywających ją włoskach informują cię o sile wiatru oraz — współpracując z oczami — z jaką prędkością jedziesz. Skóra pomaga ci też określić temperaturę i wilgotność powietrza, a poczucie czasu zorientować się mniej więcej, jak długo jesteś na wycieczce. No i w końcu interoreceptory zmuszają cię, byś odpoczął i coś zjadł. Życie to naprawdę niezwykła symfonia zmysłów!

    Tylko pięć zmysłów?
      Czy podczas takiej przejażdżki działa tylko pięć tradycyjnych zmysłów: wzrok, słuch, węch, smak i dotyk? Pewne zdolności odbierania bodźców niegdyś uznawane za element dotyku dziś uchodzą za osobne zmysły. Na przykład receptory bólowe reagują na bodźce mechaniczne, termiczne oraz chemiczne, i je rozróżniają. Inne receptory sygnalizują swędzenie. Z badań wynika też, że mamy co najmniej dwa rodzaje receptorów uciskowych — jedne przekazują sygnały o ucisku delikatnym, a drugie o silnym. W naszym organizmie znajduje się także mnóstwo interoreceptorów, którzy informują o zmianach zachodzących w narządach wewnętrznych. Sygnalizują głód, pragnienie, zmęczenie, ból oraz wskazują na potrzebę oddychania lub pójścia do toalety. Współpracując z naszym zegarem biologicznym, sprawiają, że pod koniec dnia albo po przekroczeniu strefy czasowej jesteśmy zmęczeni. Ponieważ w gruncie rzeczy „odczuwamy” upływ czasu, niektórzy sugerują, że świadomość tę można uznać za kolejny zmysł.Mamy też zmysł równowagi, a odpowiedzialny zań narząd znajduje się w uchu wewnętrznym. Reaguje na grawitację, przyśpieszenie i ruch obrotowy. Ponadto dysponujemy zmysłem kinestetycznym, który umożliwia określenie napięcia mięśniowego oraz położenia i ruchu kończyn względem siebie — także wtedy, gdy oczy mamy zamknięte.Oczywiście nie tylko ludzie odbierają różnorodne bodźce. Również zwierzęta są wyposażone w całą gamę zdumiewających zmysłów — nawet w takie, których my nie posiadamy.

     Cudowny zmysł dotyku.
     Dłoń człowieka wyróżnia się niezwykle subtelnym zmysłem dotyku.Zdaniem naukowców nasza dłoń potrafi wyczuć punkcik o wysokości zaledwie trzech mikrometrów (włos człowieka ma średnicę 50—100 mikrometrów). Badacze odkryli też, że jeśli zamiast pojedynczego punktu wykorzysta się większą powierzchnię chropowatą, możemy wyczuć nierówność o wysokości 75 nanometrów” — a nanometr stanowi tysięczną część mikrometra! Tak wyjątkową wrażliwość ręka prawdopodobnie zawdzięcza 2000 receptorów dotyku znajdującym się w każdej opuszce palca.Zmysł dotyku odgrywa też ważną rolę w zachowaniu zdrowia fizycznego i psychicznego. „Życzliwy dotyk innej osoby przyczynia się do uwalniania hormonów, które łagodzą ból i pomagają w trzeźwej ocenie sytuacji